Tôi sẽ tròn 57 tuổi vào tháng 1/2026, đủ tuổi nghỉ hưu, nhưng chỉ đóng BHXH được 10 năm do từng rút BHXH một lần sau 17 năm đóng (từ năm 28 tuổi đến 45 tuổi) và đóng lại 10 năm sau khi đi làm trở lại. Tôi biết cần 20 năm đóng BHXH để nhận lương hưu, nhưng với trường hợp của tôi, khi chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu, tôi có được nhận khoản nào từ chế độ BHXH không? Ngoài ra, tôi có thể làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp không? Xin tư vấn các quyền lợi tôi có thể nhận.
Độc giả hỏi
Tuy nhiên, bạn có thể: hưởng trợ cấp thất nghiệp nếu đáp ứng điều kiện; cân nhắc BHXH một lần; hoặc chọn trợ cấp hàng tháng theo Luật BHXH 2024 khi đủ tuổi hưu nhưng chưa đủ năm đóng.
Căn cứ pháp lý chính
Tuổi nghỉ hưu và lộ trình tăng tuổi: Điều 169 Bộ luật Lao động 2019 số 45/2019/QH14; Nghị định 135/2020/NĐ-CP ngày 18/11/2020. Năm 2026, tuổi nghỉ hưu nữ điều kiện bình thường là 57 tuổi.
Điều kiện hưởng lương hưu trước 1/7/2025: đủ tuổi và đủ 20 năm đóng BHXH (Điều 54 Luật BHXH 2014 số 58/2014/QH13, sửa đổi bởi điểm a khoản 1 Điều 219 Bộ luật Lao động 2019).
Điều kiện hưởng lương hưu từ 1/7/2025: tối thiểu 15 năm đóng BHXH và đủ tuổi (Điều 64 Luật BHXH 2024 số 41/2024/QH15, ngày 29/6/2024).
BHXH một lần khi đủ tuổi hưu nhưng chưa đủ 15 năm và đã chấm dứt tham gia: điểm a khoản 1 Điều 70 Luật BHXH 2024.
Trợ cấp hàng tháng cho người đủ tuổi hưu nhưng chưa đủ điều kiện lương hưu, nếu không nhận một lần và không bảo lưu: khoản 1 Điều 23 Luật BHXH 2024.
Trợ cấp thất nghiệp: điều kiện hưởng, hồ sơ, mức, thời gian hưởng theo Luật Việc làm 2013 số 38/2013/QH13 (Điều 49, 50) và các văn bản hướng dẫn; từ 1/1/2026 áp dụng Luật Việc làm (sửa đổi) 2024; thủ tục trực tuyến theo Chỉ thị 24/CT-TTg ngày 13/9/2025.
Bạn có được nhận lương hưu?
Không, vì đến 1/2026 bạn mới có 10 năm đóng BHXH, dưới ngưỡng tối thiểu 15 năm theo Luật BHXH 2024 có hiệu lực từ 1/7/2025 (Điều 64 Luật BHXH 2024).
Bạn được hưởng những khoản nào?
Trợ cấp thất nghiệp (BHTN)
Điều kiện chính:
Chấm dứt HĐLĐ hợp pháp, không thuộc trường hợp nghỉ việc khi đã đủ điều kiện hưởng lương hưu. Có ít nhất 12 tháng đóng BHTN trong 24 tháng trước khi nghỉ. Nộp hồ sơ trong 3 tháng từ ngày chấm dứt HĐLĐ; sau 10 ngày kể từ ngày nộp đủ hồ sơ mà chưa có việc làm.
Mức hưởng: 60% bình quân tiền lương đóng BHTN của 6 tháng liền kề trước khi nghỉ, tối đa không quá 5 lần lương tối thiểu vùng tại tháng cuối cùng đóng.
Thời gian hưởng: 12–36 tháng đóng được 3 tháng; sau mỗi 12 tháng đóng thêm được cộng 1 tháng, tối đa 12 tháng.
Thủ tục: Nộp hồ sơ trực tuyến trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia theo lộ trình số hóa; lưu ý hạn nộp 3 tháng.
BHXH một lần
Điều kiện: Đủ tuổi hưu nhưng chưa đủ 15 năm đóng và đã chấm dứt tham gia, có đề nghị (điểm a khoản 1 Điều 70 Luật BHXH 2024).
Cách tính:
1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng cho mỗi năm trước 2014; 2 tháng cho mỗi năm từ 2014 trở đi.
Ví dụ bạn đóng 10 năm giai đoạn 2016–2026, bình quân lương đóng 9.500.000 đồng/tháng: mức hưởng ước tính = 2 x 9.500.000 x 10 = 190.000.000 đồng.
Ví dụ tính toán
Ưu điểm: Nhận ngay khoản tiền lớn; Nhược: Mất cơ hội tích lũy để đủ 15 năm hưởng lương hưu.
Trợ cấp hàng tháng (khi đủ tuổi hưu nhưng chưa đủ điều kiện lương hưu)
Điều kiện: Đủ tuổi hưu, có thời gian đóng nhưng không đủ điều kiện lương hưu, không nhận BHXH một lần và không bảo lưu, có yêu cầu (khoản 1 Điều 23 Luật BHXH 2024).
Nguyên tắc: Mức cơ bản bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội/tháng; có thể cao hơn tùy thời gian và mức đóng; hưởng cho đến khi đủ tuổi nhận trợ cấp hưu trí xã hội (từ 75 tuổi).
Ví dụ tính theo công thức tham khảo thường được cơ quan BHXH hướng dẫn: Thời gian hưởng lý thuyết = (Bình quân lương đóng x 2 x số năm đóng) / mức trợ cấp hưu trí xã hội/tháng. Nếu vượt quá thời gian đến 75 tuổi, mức trợ cấp hàng tháng sẽ cao hơn mức cơ bản tương ứng phần chênh. Với bình quân 9.500.000 đ/tháng, 10 năm đóng, mức cơ bản 500.000 đ/tháng: thời gian hưởng lý thuyết 380 tháng; thời gian đến 75 tuổi từ 57 tuổi là 216 tháng; mức chi trả ước tính khoảng 880.000 đ/tháng. Lưu ý mức trợ cấp hưu trí xã hội có thể được điều chỉnh theo quy định mới tại thời điểm giải quyết.
Ví dụ tính toán
Lộ trình khả thi cho bạn
| Phương án | Nội dung | Ưu điểm | Nhược điểm |
|---|---|---|---|
| Phương án 1: An toàn thu nhập dài hạn | Nhận trợ cấp thất nghiệp nếu đủ điều kiện ngay khi chấm dứt HĐLĐ. Không rút BHXH một lần; chuyển sang hưởng trợ cấp hàng tháng theo Điều 23 Luật BHXH 2024 kể từ tháng đủ tuổi hưu. |
Có thu nhập ổn định hàng tháng đến 75 tuổi; không mất quyền lợi dài hạn | Mức trợ cấp hàng tháng thấp hơn lương hưu chính thức |
| Phương án 2: Tối ưu quyền lợi hưu trí | Tham gia BHXH tự nguyện để đóng bù thêm 5 năm còn thiếu, mục tiêu đạt 15 năm, rồi nộp hồ sơ hưởng lương hưu theo Luật BHXH 2024. |
Được hưởng lương hưu chính thức với mức cao hơn; quyền lợi lâu dài tốt nhất |
Phải chi trả chi phí đóng BHXH tự nguyện 5 năm; chờ đợi lâu hơn |
| Phương án 3: Nhu cầu vốn ngay | Nhận trợ cấp thất nghiệp trước; sau đó làm thủ tục BHXH một lần. |
Nhận được khoản tiền lớn ngay (khoảng 190 triệu đồng); giải quyết nhu cầu tài chính cấp thiết |
Mất hoàn toàn cơ hội hưởng lương hưu hoặc trợ cấp hàng tháng; không có thu nhập dài hạn từ BHXH |
Hồ sơ – thủ tục cần chuẩn bị
Trợ cấp thất nghiệp: Đơn đề nghị; giấy tờ chấm dứt HĐLĐ; sổ BHXH (ghi thời gian đóng BHXH, BHTN); CCCD.
BHXH một lần: Sổ BHXH; đơn đề nghị; CCCD; giấy chấm dứt tham gia.
Trợ cấp hàng tháng Điều 23: Đơn đề nghị; sổ BHXH; tài khoản nhận tiền; giấy tờ nhân thân.
Nếu cần, cung cấp thêm: tháng, năm sinh; tình trạng đóng BHTN 24 tháng gần nhất; mức lương đóng 6 tháng cuối; mong muốn nhận tiền một lần hay dòng tiền hàng tháng… để tính toán chi tiết và chọn phương án tối ưu.
Thông tin cung cấp chỉ mang tính tham khảo. Để đảm bảo tính chính xác và phù hợp, vui lòng tham khảo ý kiến chuyên gia pháp lý hoặc luật sư có thẩm quyền trước khi áp dụng trong các tình huống pháp lý chính thức.
